ธุรกิจร้านกาแฟในเชียงใหม่ถือเป็นจังหวัดที่ทุกคนต่างยอมรับว่ามีร้านกาแฟที่มากที่สุด การลงทุนกับธุรกิจใช้ทุนไม่มาก การเรียนรู้วิธีชงกาแฟก็ไม่ซับซ้อน จึงทำให้เกิดร้านกาแฟแทบทุกจุดทั้งในตัวเมืองและนอกเมือง ดังนั้นการสร้างความแตกต่างจึงเป็นสิ่งสำคัญที่จะทำให้ธุรกิจนี้อยู่รอด
ในปัจจุบันนั้นมีร้านกาแฟเปิดใหม่แม้จะไม่ถี่เหมือน 2 หรือ 3 ปีก่อน แต่ก็มีร้านเปิดธุรกิจทางด้านร้านกาแฟในจังหวัดเชียงใหม่เกิดขึ้นแทบจะทุก 3 หรือ 4 เดือน และนี่เป็นธุรกิจที่ถูกเลือกเป็นอันดับต้นๆ สำหรับผู้ที่คิดอยากเป็นเจ้าของกิจการ เพราะว่าเปิดง่ายมีทางเลือกใหม่ๆเกิดขึ้นอยู่เสมอจากที่ทีมข่าวสำรวจมาธุรกิจร้านกาแฟในปัจจุบันแค่แต่งร้านให้สวยหรือรสชาติกาแฟที่ดีคงไม่เพียงพอเพราะนั่นคือสิ่งพื้นฐานทั่วๆ ไป ที่เราสามารถเห็นได้จากเกือบทุกร้านอยู่แล้ว แต่ร้านกาแฟต้องมีความต่างให้กับลูกค้ามากกว่านั้น
ร้านกาแฟที่ขายแค่กาแฟหรือเครื่องดื่มเพียงอย่างเดียว ถ้าถามว่าเป็นไปได้ไหมที่จะอยู่รอด แน่นอนว่าคงเป็นไปได้ เพราะยังมีหลายๆ ร้านที่ขายแค่กาแฟแบบจริงจังอยู่ แต่ส่วนใหญ่จะเป็นร้านที่เปิดมานานและมีลูกค้าติดอยู่แล้ว แต่สำหรับร้านเปิดใหม่ถ้าไม่มีอะไรแตกต่างจากคู่แข่ง ก็อาจไม่สามารถดึงดูดให้ลูกค้าอยู่กับเราได้ตลอด เพราะตัวเลือกนั้นเยอะและคุณภาพดีเหมือนกันหมด ดังนั้นไอเดียและการปรับตัวจึงกลายมาเป็นตัวแปรสำคัญในการแข่งขันธุรกิจของร้านกาแฟ ระดับ Red Ocean นี้ (Red Ocean คือการทำธุรกิจที่มีคู่แข่งขันสูง)
จากการสัมภาษณ์เจ้าของร้านกาแฟร้านหนึ่งในเชียงใหม่ที่เปิดมานาน ได้เผยว่ามองเห็นถึงความสำคัญของการต่อยอดธุรกิจอื่น ๆ ต่อจากร้านกาแฟด้วย เพราะการแข่งขันสูงเราจึงหยุดนิ่งไม่ได้ถึงแม้จะเปิดมานานก็ตาม ร้านเล็กๆ เปิดเยอะมีหลากหลายแนวพยายามสร้างเอกลักษณ์เฉพาะตัวที่แตกต่าง เราจึงมองถึงความเป็นไปได้ที่จะเพิ่มเติมให้กับลูกค้าเก่าให้ยังคงอยู่ และดึงลูกค้าใหม่มาที่ร้านของเรา รวมถึงพัฒนาเมนูที่เป็นเมนูเฉพาะของร้านเท่านั้น
คอนเซ็ปต์ร้านกาแฟจึงเปรียบเสมือนตัวตนของร้าน เป็นจุดเด่น จุดขาย ของร้านในการนำเสนอลูกค้า ซึ่งส่วนใหญ่จะเกิดจากความชอบในเรื่องใดเรื่องหนึ่งเป็นพิเศษของเจ้าของร้าน แล้วแปรเปลี่ยนมาเป็นคอนเซ็ปต์ของร้าน ในแบบฉบับของตัวเองที่มีความชัดเจนและโดดเด่นไม่เหมือนใครที่สำคัญต้องสามารถตอบสนองความต้องการของลูกค้าได้ด้วยบางครั้งแค่เราลองสังเกตมองดูรอบๆ ตัว ท่ามกลางสวนสวยเป็นคอนเซ็ปต์ที่นิยมกันมาก สำหรับผู้ที่มีทำเลในการเปิดร้านกาแฟที่ร่มรื่นรายล้อมไปด้วยแมกไม้นานาชนิด ส่วนใหญ่จะเป็นร้านที่มีบริเวณค่อนข้างมากและอยู่ห่างจากใจกลางเมือง เพิ่มจุดขายของร้านแนวตกแต่งภายในร้านให้มีบรรยากาศที่ดึงดูดลูกค้าบริการให้ตรงใจลูกค้าเพื่อให้ลูกค้าประทับใจกลับมาใช้บริการอย่างต่อเนื่อง
หากธุรกิจนี้ยังไปได้ดีและมองว่าเป็นธุรกิจที่น่าลงทุน เจ้าของกิจการคงต้องพยายามเปิดใจให้กว้างไม่เพียงแค่เปิดเพื่อขายกาแฟเท่านั้น เพราะวิถีชีวิตของคนที่เข้าร้านกาแฟส่วนมากถ้าไม่ซื้อแล้วกลับก็จะเป็นพื้นที่สำหรับนั่งทำงาน ติวหนังสือ หรือมีทติ้ง การลงทุนในเรื่องสิ่งอำนวยความสะดวกจึงเกิดขึ้นตามมาไม่ว่าจะเป็นที่นั่งแบบโซฟา ที่นั่งแบบโต๊ะทำงาน หรือจะเป็นที่นั่งสำหรับเอนกับพื้น นอกจากนี้ยังต้องมี Free Wifi และแอร์เย็นๆ ให้ตาก พร้อมขนมเบเกอรี่ก็ต้องมี ยิ่งมีมากก็ยิ่งเป็นทางเลือกสำหรับลูกค้ามากเท่านั้น แต่ทุกอย่างคือการลงทุนที่ต้องถามตนเองว่าพร้อมลงทุนหรือไม่ ที่จะยอมลงทุนเพื่อสร้างความต่างในธุรกิจร้านกาแฟในปัจจุบัน
เรื่อง/ภาพ : นายทีแสง ลายเฮือง,นายแดนิล อานี นักศึกษาวิชาการสื่อข่าวและการเขียนข่าว ภาคเสาร์-อาทิตย์ ภาควิชานิเทศศาสตร์ คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฎเชียงใหม่